تفاوت‌های مهم قهوه ترک و اسپرسو
تفاوت‌های مهم قهوه ترک و اسپرسو
خیلی از ما صبح‌مان را با نوشیدن قهوه شروع می‌کنیم. در واقع بیشتر از یک میلیارد انسان هر روز قهوه مصرف می‌کنند (سیزده درصد از جمعیت جهان) و با این نوشیدنی کافئین‌دار، انرژی می‌گیرند. با توجه به محبوبیت چشم‌گیر قهوه در سطح جهان، جای تعجب نیست که سبک‌های مختلفی برای درست کردن این نوشیدنی محبوب ابداع شده است. نوشیدنی‌ای که در هر منطقه از دنیا، به روش خاصی دم‌آوری می‌شود، مثل قهوه سرد ویتنامی یا لاته کاملاً کف‌دار.
اولین روش صاحب سبک را می‌توان به ترک‌ها نسبت داد که با آسیاب دانه‌های قهوه و بعد جوشاندن آن در ظرفی به نام جذوه، قهوه را دم کردند. چند قرن بعد، در فرانسه مدل دم کردن چکه‌ای رواج یافت و در سال 1852 هم وسیله‌ای با نام فرنچ پرس ابداع شد. دم کردن قهوه به روش اسپرسو هم اولین بار در سال 1906 ابداع شد و خیلی زود به عنوان یکی از مهم‌ترین اشکال دم کردن قهوه محبوبیت یافت.
خوشبختانه، خیلی از این روش‌های دم کردن قهوه منسوخ نشده‌اند و همچنان از آنها استفاده می‌شود. با توجه به اینکه هر یک از این روش‌ها، طعم، سبک سرو کردن و تکنیک آماده سازی خاص خودشان را دارند، خوب است که انواع آنها را امتحان کرده و با هم مقایسه کنیم. در این مطلب به مقایسه دو روشی می‌پردازیم که در آنها از دانه‌های ریز استفاده شده و طعم خیلی خوبی دارند یعنی قهوه ترک و اسپرسو و تفاوت‌های مهم آنها را بررسی می‌کنیم.
غوطه‌ورسازی متفاوت
یکی از تفاوت‌های کلیدی بین همه سبک‌های دم کردن قهوه، مدت زمان ترکیب آب با دانه‌های قهوه است. قهوه اسپرسو با فشار آب تهیه می‌شود. در این روش، آب به دمای بالا می‌رسد و با سرعت از بین دانه‌های متراکم عبور می‌کند. اما قهوه ترک با جوشیدن آب تهیه می‌شود. در این روش، پودر قهوه با آب ترکیب شده و جوشانده می‌شود و طعم متفاوتی ایجاد می‌کند.
به‌علاوه، در قهوه ترک، پودر قهوه از همان اول در آب حل می‌شود، اما در اسپرسو، از آب داغ استفاده می‌شود در نتیجه، اسپرسو سریع‌تر تهیه می‌شود. به‌خصوص وقتی قهوه ترک به روش سنتی و روی ماسه دم می‌شود، ظرف چند ثانیه، روی ظرف کف ایجاد می‌شود.
میزان توزیع قهوه در آب هم بر طعم آن تأثیر دارد. از آنجایی که در قهوه ترک، دانه‌ها فیلتر نمی‌شوند، این قهوه بافت غلیظ‌تری دارد که اگر ته نشین نشود، دانه‌ها در آن دیده می‌شوند. در نتیجه چنین قهوه‌ای طعمی غنی‌تر دارد. اما اسپرسو، بافت یک‌دست‌تری دارد و از نظر قوام حالت خامه‌ای یا حتی شربتی دارد. یکی از نشانه‌های دم کردن درست قهوه، خامه‌ای است که بالای آن شکل می‌گیرد.
اندازهٔ متفاوت دانه‌ها هنگام آسیاب
قهوه ترک، نسبت به اسپرسو بیشتر پودر می‌شود. این تفاوت، در طعم قهوه هم تأثیرگذار است. از آنجایی که در قهوه ترک، ذرات بیشتری از قهوه در آب حل می‌شوند، ممکن است ایجاد پیچیدگی طعم در این روش سخت‌تر باشد. بعلاوه، فشار بالای اسپرسوساز می‌تواند باعث حفظ طعم‌های لذیذی شود که در روش‌های دم کردن طولانی‌تر از دست می‌روند. در نتیجه خیلی از علاقمندان قهوه، اسپرسو را برای مشخص شدن طعم دانه‌های قهوه بهتر می‌دانند.
درجه آسیاب شدن دانه‌های قهوه، بر میزان توصیه شده مصرف قهوه هم تأثیر دارد. مثلاً توصیه می‌شود که اسپرسو فقط به اندازه یک شات مصرف شود - پس از مدت کوتاهی سرد شدن، این میزان قهوه تقریباً با سه جرعه تمام می‌شود. اما قهوه ترک اول باید ته نشین شود و نوشیدن آن بیشتر طول می‌کشد، چون چشیدن و مزه کردن این نوع قهوه که پر از دانه‌های ریز قهوه است، بسیار لذت‌بخش‌تر است. می‌توان با اضافه کردن چاشنی‌هایی مثل هل، زردچوبه و دارچین نیز این تجربه را کرد. چون علاوه بر طعم متفاوت، بر بافت قهوه هم تأثیر دارند. می‌توان در هر دو سبک از رُست‌های مختلف استفاده کرد، اما معمولاً برای اسپرسو از رُست دارک‌تر استفاده می‌شود.
تفاوت میزان کافئین
برای ارزیابی میزان کافئین قهوه‌های مختلف، باید به عوامل مختلفی توجه داشت. معمولاً قهوه‌هایی که بیشتر برشته می‌شوند، نسبت به سایر قهوه‌ها کافئین کمتری دارند، در نتیجه استفاده از آنها در قهوه اسپرسو می‌تواند باعث کاهش کافئین این نوع قهوه شود. اما معمولاً قهوه اسپرسو قوی‌تر است. یک شات یک اونسی (هر اونسی تقریبا ۳۰ گرم است) از این قهوه حاوی 30 تا 50 میلی‌گرم کافئین است (در هر شات قهوه اسپرسوی استارباکس، 75 میلی‌گرم کافئین وجود دارد). از طرفی، میزان کافئین قهوه ترک حدود 30 میلی‌گرم در هر اونس است.
قهوه ترک معمولاً در فنجان‌های دو و نیم اونسی سرو می‌شود که تا لبه پر می‌شوند. اما اسپرسو به صورت یک شات یا دبل‌شات سرو می‌شود که حجم آن را دو برابر می‌کند. در مجموع، هر یک از این سبک‌های دم کردن قهوه ویژگی‌های خاص خود را دارند اما خوشبختانه لزومی به انتخاب تنها یکی از آنها نیست و می‌توان همهٔ آنها را امتحان کرد. اسپرسو نوشیدنی است که برای نوشیدن سریع ساخته شده، اما نوشیدن و لذت بردن از طعم قهوه ترک در زمان بیشتری انجام می‌شود.
